Chia sẻ kinh nghiệm làm gốm – Những điều bạn cần biết
Kinh nghiệm làm gốm được đút kết và được lưu truyền cho đến ngày nay để phát triển nghề gốm tại Việt Nam. Làm gốm không phải cái nghề đơn giản, tuy nhiên nó cũng không quá khó để bạn có thể tự học và làm ra một sản phẩm gốm. Việc học dần những kiến thức và kỹ năng làm gốm sẽ giúp bạn có được những kinh nghiệm về làm gốm tốt nhất. Hãy cùng gốm Sứ Mộc theo dõi bài viết sau đây để có thể biết thêm những kiến thức về làm gốm nhé.
Contents
1. Đôi nét về nghề làm gốm
Nghề Gốm – Nghề truyền thống mang đậm nét văn hoá dân tộc. Khi chứng kiến những nghệ nhân làm gốm, bạn không chỉ nhận thấy ở họ là những đôi bàn tay khéo léo, thực hiện các động tác uyển chuyển và trong đó còn ẩn chứa cả sự nghiêm túc, sự say mê thả hồn mình vào trong những sản phẩm gốm đó. Do nó xuất hiện từ rất lâu nên chẳng ai có thể nhớ và tính nổi số năm chính xác nó tồn tại, chỉ biết rằng các thế hệ truyền lại cho nhau và cho đến đời nay nó vẫn được duy trì đúng bản chất của nó. Các sản phẩm gốm được tạo ra từ đất nung, chưa được tráng men và sẽ có màu vàng đồng, màu cam thậm chí là đỏ cam. Đây là những gam màu sặc sỡ mà rất nhiều người yêu thích và đem về trưng bày.
2. Những bước cơ bản làm nên sản phẩm gốm
2.1 Công việc lựa chọn loại đất chính xác và chất lượng
Chọn loại đất là công việc đầu tiên mà các nghệ nhân gốm cần phải thực hiện, người không biết sẽ nhìn thấy tất cả các loại đất đều giống nhau, nhưng không chúng là khác nhau và chỉ có những nghệ nhân thực sự mới có thể phân biệt chúng. Công việc này không hề đơn giản chút nào, đất cũng có 5, 7 loại đất khác nhau hơn nữa cần phải nắm được đặc tính của từng loại sau đó áp vào từng loại sản phẩm để xem nó có phù hợp hay không.
Công đoạn làm đất rất vất vả, loại đất thường được các nghệ nhân sử dụng để làm gốm đó là đất cao lanh và đất sét. Tuy nhiên khi có đất rồi người ta còn phải tinh chế nhiều khâu khác nữa như thái mỏng, nhào trộn để loại bỏ những tạp chất có ở trong đất.
2.2 Nắn nót và tạo hình sản phẩm
Xong khâu nhào nặn đất, chúng ta đã có được nguyên liệu chuẩn của sản phẩm, việc tiếp theo mà các nghệ nhân phải làm đó là tạo hình cho sản phẩm. Đây là công đoạn rất quan trọng đấy nhé bởi vì nó quy định hình dáng cho sản phẩm gốm cuối cùng. Người thợ gốm sẽ sử dụng các phương pháp khác nhau để tạo ra sản phẩm có với hình thù mong muốn. Các phương pháp được sử dụng đó là tạo hình trên bàn xoay, tạo hình bằng khuôn và tạo hình bằng tay ( nặn đắp bằng tay).
2.3 Trang trí hoa văn
Để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, những sản phẩm gốm không chỉ đáp ứng về mặt chất lượng mà còn phải thoả mãn được yêu cầu ngoại hình. Sản phẩm được tạo ra cần phải đa dạng và được trang trí bằng những văn hoa bắt mắt. Người nghệ nhân gốm có thể sử dụng các hình thức vẽ khác nhau để cho ra đời những tác phẩm cực kỳ đẹp mắt. Vẽ trên gốm ( trên men dưới men ) được đánh giá rất cao vì những họa tiết được tạo ra đều do chính tay những nghệ nhân gốm tạo ra. Tuy nhiên để làm được phương pháp này thì người thợ gốm sẽ phải có tay nghề cao và có sự sáng tạo thì các sản phẩm được tạo ra mới mang tính nghệ thuật
2.4 Tráng men lên sản phẩm gốm
Sau khi sản phẩm đã cơ bản hoàn chỉnh, người thợ gốm sẽ đem sản phẩm nung lên sau đó mới tráng men hoặc cũng có thể làm ngược lại tùy theo từng loại sản phẩm với tính chất khác nhau.
2.5 Nung đốt sản phẩm
Trong tất cả có lẽ đây là công đoạn quan trọng nhất quyết định sự thành bại của sản phẩm gốm. Người ta có thể sử dụng nhiều loại lò khác nhau để đảm bảo đạt yêu cầu của các sản phẩm gốm về nhiệt độ và hình thái. Hiện tại thì lò cóc và lò bầu đang được sử dụng phổ biến. Tuỳ thuộc vào từng loại sản phẩm với các mức nhiệt độ khác nhau mà người ta sẽ lựa chọn sử dụng loại lò cho phù hợp.
3. Cách lựa chọn, kiểm tra, đánh giá được sản phẩm gốm
Trước khi bắt đầu vào việc làm gốm, quy trình đầu tiên đó là người làm cần sử dụng, lựa chọn cho mình loại nguyên liệu đầu vào để làm gốm có tốt hay không.Thông thường, gốm sx được làm bằng đất sét, sau khi lựa chọn được nguồn đất phù hợp. Người làm gốm sẽ đến với công đoạn xử lý nguồn nguyên liệu đất không còn hóa chất và kim loại bên trong, điều này sẽ làm giảm đi phần ảnh hưởng sản phẩm gốm khi sử dụng.
Tiếp theo việc tạo nên khối hình sản phẩm gốm cần có thời gian học tập để có thể nắn nót và tạo nên dáng hình sản phẩm gốm đẹp. Và từ bàn tay nghệ thuật vẽ lên những đường nét chạm khắc để trang trí gốm, tạo cái nhìn mỹ quan từ bên ngoài khách hàng nhìn xem.
4. Một số câu hỏi thường gặp
4.1 Học làm gốm tại nhà có khó không?
Học làm gốm tại nhà hoàn toàn dễ dàng với hiện nay có nhiều bộ dụng cũ hỗ trợ cho quá trình học làm gốm nhanh hơn, ngoài ra các video hướng dẫn làm gốm cũng rất đa dạng để bạn lựa chọn học làm gốm,
4.2 Các bước cơ bản để làm gốm đẹp
Để làm ra được sản phẩm gốm đẹp cần tuân theo quy trình làm gốm nhất định.
